Babimojszczyzna 1919 – 1945
[…] Polacy w Niemczech, doceniając grozę wojny, przyjęli jej rozpoczęcie właściwie ze spokojem. Przekonani byli, że w starciu z Polską Niemcy poniosą klęskę. Polska prasa czytywana dość powszechnie przez Polaków we wszystkich rejonach Niemiec, utwierdzała ich w przekonaniu o potędze Macierzy.
To przekonanie wzmagane było wizytami składanymi przez autochtonów w Polsce. Wizyty w Warszawie, Krakowie, Częstochowie, Poznaniu czy Gdyni wzmacniały wyobrażenie Polaków o wielkości i sile Polski.
Zamieszkali w rejonach przygranicznych Polacy, w miejscowościach przynależnych do Polski do roku 1793, przekonani byli, że ich Ojczyzną jest i będzie Polska.
Mimo upływu wielu pokoleń od II rozbioru Polski, mimo doznanych wielu rozczarowań, ich zaangażowanie w utrzymaniu idei Macierzy przekazywane było przez pokolenia przy pomocy różnych środków – przez pielęgnację języka, wiary i jej zewnętrznych form, utrzymywanie ojcowizny do roku 1939.
Te czynniki stanowiły źródło ich mocno irracjonalnej wiary, że oto 1 września 1939 roku ich nadzieja zamienia się w rzeczywistość.
Odmiennie problem traktowany był przez administrację niemiecką. Przekonani o swej sile, rozwiązanie kwestii polskiej rozpoczęli nieomal bezpośrednio po wybuchu wojny. […]
Joachim Benyskiewicz, Babimojszczyzna 1919 – 1945, Wydawnictwo „Rodło”, Zielona Góra 1994 s. 92-3
