Jodłowskie trasy rekreacyjne

Oficjalne otwarcie pierwszego etapu realizacyjnego nastąpiło zgodnie planem 21 czerwca 2013 roku o godz. 17.00. Uroczystego przecięcia wstęgi dokonali Panowie Mirosław Wojtczak – Przewodniczący Stowarzyszenia Wspierania Rozwoju Letniska Jodłów oraz Wiesław Daszkiewicz – Nadleśniczy Nadleśnictwa Sława Śląska.

Były okolicznościowe przemówienia, lampka szampana i rozmowy o Puszczy Tarnowskiej, jej historii, stanie obecnym, nowych pomysłach na przydanie jej atrakcyjności i promowanie walorów. Jak się okazało, SWRLJ nie zamierza pozostać na laurach i, korzystając ze wsparcia Nadleśnictwa, planuje uczynić jeszcze więcej niż zrobiło. A trzeba to jasno stwierdzić, że zrobiło niemało.

Projekt zatytułowany jako „Trasy rekreacyjne w dawnej Puszczy Tarnowskiej” imponuje odwagą i rozwagą. Na jego całość składają się pierwotne cztery, a potem jeszcze dalsze trzy oznakowane kolorami trasy spacerowe, tyle samo leśnych punktów odpoczynku [LPO], kilkanaście tablic informacyjnych z planami obszaru oznakowanego szlakami, zaznaczonymi na planie pomnikami przyrody, stanowiskami chronionych roślin, obszaru chronionego krajobrazu, obszaru „Natura 2000” oraz obszaru projektowanego parku krajobrazowego. Oznakowania na drzewach lub tabliczkach są czytelne, wystarczająco częste, łatwo je zawczasu zauważyć i nawet przy szybkiej jeździe na rowerze  bezpiecznie skorygować kierunek. To ważne, bo piaszczyste na ogół tereny Puszczy Tarnowskiej obfitują we wzniesienia, a co za tym idzie, strome niekiedy zjazdy. Dodajmy jeszcze, że na każdej trasie spotkać można co najmniej kilka urokliwych i wartych zadumy miejsc.

Ponieważ zdążyłem przejechać każdą z tras, już teraz mogę pokusić się o ich ogólną charakterystykę. Zacznijmy od najkrótszej. Jest to trasa oznaczona kolorem żółtym. Prowadzi leśnymi drogami w pobliżu Osiedla Brzozowego i liczy 2,0 km, a po uwzględnieniu dojazdu do miejsca startu – 2,5 km. Z uwagi na charakter dróg nadaje się do jazdy rowerem, jednak przede wszystkim jest to trasa spacerowa, dedykowana osobom pieszym, nie decydującym się z różnych powodów na dłuższe wędrówki. W przeszłości wędrowałem nią wielokrotnie z moimi wnukami i nawet te najmłodsze radziły sobie znakomicie.

Przy trasie żółtej w czerwcu 2014 r. w miejscu nazwanym „Na Rozdrożu”oddano do użytku spacerowiczów gustownie wykonany leśny punkt odpoczynku [LPO].

Trasa niebieska „Do Dębowego Jaru”. Jej  długość wynosi 5,2 km. Pierwsza część charakteryzuje się przewagą długich, ale łagodnych podjazdów. Nie sprawią one trudności ani osobom pieszym, ani rowerzystom. Zwłaszcza, jeżeli rower wyposażony jest w system przekładniowy. Dodatkowym atutem tej trasy jest  spory fragment drogi utwardzonej w dobrym stanie technicznym. „Dębowy Jar” znajduje się mniej więcej w połowie trasy. Charakteryzuje go przede wszystkim kilka wiekowych, otoczonych sosnami dębów. Od tego miejsca droga powrotna do Jodłowa pokrywa się dokładnie z fragmentem szlaku czerwonego i w większej swojej części stanowi nieprzerwany zjazd w dół.

Trasa zielona „Do Źródełka miłości” liczy 5,5 km. Na pierwszym etapie pokrywa się z trasą czerwoną. Po dojeździe do LPO skręcamy w lewo i dojeżdżamy do Jeziora Tarnowskiego Dużego w okolicy leśnego pola biwakowego położonego nad legendarnym źródłem. Pod splecionymi ze sobą bukiem pospolitym i sosną zwyczajną bije źródło wody pitnej z szybkością 10l/ sek. Trasa rowerowo-piesza. Pierwszy, nieco więcej niż kilometrowy odcinek biegnie w większości pod górę. Na tym odcinku droga leśna jest utwardzona, jednak miejscami uszkodzona. Konieczne staje się zachowanie ostrożności, zwłaszcza podczas przyspieszenia na zjazdach.

Od czasu „odkrycia” narzutowego „Głazu Andrzeja„, zielona JTR znakomicie ułatwia jego odnalezienie. Bardziej spostrzegawczy wycieczkowicze mają też możliwość podziwiania tajemniczego wizerunku głowy Chrystusa, której płaskorzeźba została umieszczona w głębi lasu przez nieznanego fundatora przy tej właśnie trasie.

Powrót do Jodłowa na odcinku od Źródełka Miłości pokrywa się do pewnego momentu z zielonym szlakiem pieszym. Potem jednak obie drogi rozchodzą, gdyż obecnie pieszy PTTK umożliwia spacer po tzw. Półwyspie Wężowym, znanym nie tylko z wygrzewających się w słońcu zaskrońców, ale także ze smacznej wody pozyskiwanej ze Źródełka Jodłowskiego.

Trasa czerwona „Do Spalonej Leśniczówki”, czyli Dębówka liczy 10,7 km. Pomyślana została przede wszystkim jako rowerowa. W znacznej części biegnie drogą bitą, niestety mocno zniszczoną. Jej punktem docelowym jest miejsce niezwykle charakterystyczne – nieistniejąca już osada o nazwie Dębówko lub Dębowo. Zamiennie używane  określenie „Spalona leśniczówka” wynika zapewne z faktu, że w pobliżu zwartej osady znajdowała się właśnie leśniczówka. Do 1945 r. osada nazywała się Glogeiche, a jej najważniejszym obiektem była gospoda zlokalizowana na skrzyżowaniu kilku ważnych w przeszłości traktów drogowych.

Na tablicy przy LPO można przeczytać, że w Dębówku podczas II Wojny Światowej mieścił się obóz jeniecki, a podczas walk o Głogów znajdowała się tam kwatera sztabu wojsk Armii Radzieckiej szturmujących to miasto. Powrót do Jodłowa zaprojektowano dawnym szlakiem pocztowym w kierunku Dąbrowna, a dalej w stronę Dębowego Jaru. Tu ważna uwaga: po rozstaniu się z traktem pocztowym czeka nas kilkaset metrów leśnej, mocno piaszczystej drogi. Trzeba się liczyć z koniecznością przedzierżgnięcia się w piechura prowadzacego rower. Odcinek od Dębowego Jaru opisałem już charakteryzując trasę niebieską.

W czerwcu 2014 r. oddana została pomarańczowa. Jej długość wynosi 15,5 km. Początkowy przebieg trasy pomarańczowej nakłada się na trasy zieloną i czerwoną. Rozstanie z trasą zieloną następuje już przy pierwszym LPO. Z trasą czerwoną przy kolejnym LPO w Dębówku. Tu trasa czerwona prowadzi na północ, a pomarańczowa w kierunku zachodnim, a później północno zachodnim, aż do miejsca nazwanego Pawilonami Myśliwskimi ks. Henryka albo Zamkiem Geibla [d. Heinrichlust].

Powrót następuje przez „Gaj Wandy„, czyli „Kasztanowe Poletko” i dalej leśną „12”, żeby w Dębowym Jarze nałożyć się na trasy: czerwoną i niebieską, a tuż przed Jodłowem przy LPO „Na Rozdrożu” jeszcze dodatkowo na trasę żółtą.

Czarny szlak do Grochowic ma swój początek, podobnie jak wszystkie już istniejące, w centrum Jodłowa przy tzw. rondzie. Prowadzi w kierunku południowym, ale w okolicy Głazu Andrzeja rozstaje się z pozostałymi szlakami i starym traktem leśnym, a po przecięciu drogi wojewódzkiej „325” i połączeniu się z droga pożarową „10” prowadzi do tzw. Starej Cegielni – ważnego centrum gospodarczego i administracyjnego oraz węzła drogowego dawnej Puszczy.

Na kolejnych odcinkach do oznaczenia tego szlaku wykorzystano leśne drogi pożarowe „14” i 35″. W Grochowicach szlak kończy się przy Polanie, gdzie odbywają się słynne „Stachuriady„. Z tego miejsca do Jodłowa powrót następuje Drogą Żużlową przez Dębówko. Długość tego szlaku wynosi 23 km.

Na czarnej trasie rekreacyjnej znajduje się punkt wypoczynku z altaną. Można też wypocząć przy urokliwym niewielkim zbiorniku wodnym. Warte odwiedzenia są pobliskie Żurawie Stawy Śródleśne i wykopy po miejscach pozyskiwania gliny do produkcji cegieł.

Od jesieni 2016 r. trwają prace przy wytyczaniu fioletowego mega-szlaku VIKTOR-HUBERT łączącego Konotop z Siedliskiem. Jego północny odcinek połączy Jodłów z Jeziorną, Meszami i Świętem, a południowo zachodni otworzy ułatwi dojazd do Lipin, Przyborowa czy Nowej Soli. Każda z tych tras będzie przebiegała przez atrakcyjne miejsca w gminach Konotop, Nowa Sól, Sława i Siedlisko. Ułatwią one także planowanie wypraw do Puszczy Tarnowskiej tym turystom, którzy zechcą skorzystać z ofert już istniejących i łączyć je z nowymi projektami.

Trasa liczy sobie blisko 37 km. Jest relatywnie długa, ale została poprowadzona drogami o bardzo dobrym stanie technicznym. Zaplanowano ją w sposób umożliwiający odwiedzenie najciekawszych punktów fizjograficznych na obszarze wspomnianych gmin, w tym dwóch rezerwatów przyrody i wielu interesujących miejsc w samej Puszczy. Wystarczy tu wymienić takie atrakcje przyrodniczo-turystyczne, jak: Wysoka Hala, Bukowy Król Puszczy, Czerwona Małpa, Studnia Haussmana  czy szwedzkie szańce przy Czerwonaku.

Już z tej krótkiej charakterystyki wynika, że trasy zaprojektowano według zasady „dla każdego coś odpowiedniego”. Wybór należy do użytkownika.

Wykonawcy projektu słusznie apelują o zachowanie zasad bezpieczeństwa, dostosowanie sposobu jazdy do warunków drogowych i przestrzeganie wszelkich zaleceń gospodarzy terenu – Nadleśnictwa w Sławie oraz Nadleśnictwa Nowa Sól. W razie zaś potrzeby, będzie zawsze możliwość odpoczynku czy schronienia przed deszczem.

Pamiętać też trzeba, że kolorowe oznakowanie jodłowskich tras spacerowych w większości wykonane zostało jednokierunkowo i z wyjątkiem trasy zielonej, wszystkie pozostałe przebiegają zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Poruszanie się w kierunku przeciwnym do wskazywanego przez strzałki wymaga więc szczególnej uwagi. Trasa fioletowa do Siedliska jest dwukierunkowa, co oznacza, że w obie strony przebiega jedna i tą samą drogą.

Jan WOJTASIK 

Poniżej: schematyczny układ wczesnego fragmentu jodłowskich tras spacerowych. Na odcinkach nakładania się wielu tras ich przebieg oznaczono kolorem trasy najdłuższej. Trasa oznaczona na czerwono od Pawilonów Myśliwskich w kierunku Czerwonej Małpy i powrotnie zielonym szlakiem rowerowym do Gaju Wandy stanowi tzw. agrafkę szlaku pomarańczowego.