Pseudonim  Samo słowo pochodzi z języka greckiego. „Pseudonymos” to ktoś „fałszywie nazwany”, „zmyślony”. Pseudonimami posługują się konspiratorzy, ale używają ich także dziennikarze, twórcy, aktorzy. Współcześnie, używanie pseudonimów jest zjawiskiem spotykanym przede wszystkim w środowiskach przestępczych. Równie chętnie pseudonimami posługują się członkowie dobrze zorganizowanych grup przestępczych, jak i przestępcy luźniej powiązani z jakimikolwiek strukturami. Wystarczy, że mają oni poczucie przynależności do środowiska skonfliktowanego z prawem. Podstawowa rola pseudonimów przestępczych polega na ukrywaniu przed organami śledczymi prawdziwej tożsamości. Ma to utrudnić zarówno wykrywanie sprawców, jak i udowodnienie im winy. Bywa, że niektórzy przestępcy sami nadają sobie pseudonim w celu przydania znaczenia. W tej grupie spotkać można np. wszelkiego rodzaju „pioruny” czy „czerwone…

Przeszukanie  To czynność procesowa, której dokonuje się w razie konieczności odnalezienia poszukiwanej osoby w celu jej wykrycia, zatrzymania albo przymusowego doprowadzenia. Przeszukanie może też mieć na celu znalezienie rzeczy mających znaczenie dowodowe w sprawie. Chodzi nie tylko o rzeczy, które służyły lub miały służyć do popełnienia przestępstwa [nóż, łom, komputer, fałszywa pieczątka]. Przeszukanie służy ponadto odnalezieniu i zabezpieczeniu rzeczy, które zachowały na sobie dowody przestępstwa [spodnie za śladami krwi, samochód z rozbitym reflektorem, obuwie z charakterystyczną podeszwą]. Także rzeczy pochodzące bezpośrednio lub pośrednio z przestępstwa [banknoty uzyskane w wyniku włamania do banku, zegarek utracony przez ofiarę rozboju] mogą być zabezpieczane dla potrzeb dowodowych metodą przeszukania. Przeszukanie służyć może w określonych…

Przestępczość – ocena stopnia zagrożenia  Na ocenę stopnia zagrożenia tą patologią społeczną składa się kilka zasadniczych elementów. Punktem wyjścia jest zwykle wielkość przestępstw stwierdzonych w określonym czasie na określonym obszarze. Niezależnie od słabości wszelkich urzędowych statystyk, są one podstawowym instrumentem pomiaru zjawiska na całym świecie.

Przemyt  Kiedyś mówiło się kontrabanda i każdy wiedział o co chodzi. Niewielu jednak zdawało sobie sprawę ze znaczenia tego słowa w języku jego pochodzenia. Włoskie „contrabbando” to dosłownie nasze „bezprawie”. Problem stary, aktualny zawsze tam, gdzie powstawały granice państwa, księstwa, a nawet miasta. Na handlu chcieli zarabiać nie tylko kupcy. Władca stawiał komorę celną, gdyż uważał, że i jemu się jakiś udział należy. Celnicy na ogól ze zrozumiałych względów sympatią się nie cieszyli. Lektura Pisma Świętego jest tego najlepszym przykładem i tak pozostało do dziś. Współcześnie przemyt jest definiowany jako nielegalne przenoszenie lub przewożenie przez granicę państwa wartości dewizowych lub innych przedmiotów bez poddania ich kontroli i ocleniu. Obowiązuje zasada, że…

Przemoc  Jest przejawem negatywnych relacji zachodzących pomiędzy jednostkami ludzkimi, pomiędzy zespołem ludzi, a jednostką lub pomiędzy zespołami ludzkimi. Polega na stosowaniu siły lub groźbie jej zastosowania. W zasadzie każde zachowanie agresywne wobec innego człowieka jest formą przemocy, a typowym jej skutkiem są bardzo różne i występujące z różnym nasileniem przejawy destrukcji fizycznej i psychicznej u ofiary. W najbardziej ogólnym ujęciu odróżnia się przemoc zbiorową oraz przemoc realizowaną w wymiarze jednostkowym ukierunkowaną na indywidualnie wybrane ofiary. Przykładami przemocy zbiorowej są wojny, represje z przyczyn politycznych, społecznych czy ekonomicznych oraz zorganizowany bandytyzm i bitwy gangów. Ich typowymi następstwami jest śmierć wielu osób, kalectwo, przemieszczanie się ludności, zaginięcia, zniszczenie infrastruktury i powszechne poczucie braku bezpieczeństwa.…

Prowokacja Mianem tym zwykle określamy podstępne działanie mające na celu nakłonienie kogoś do określonego postępowania, zwykle zgubnego w skutkach dla tej osoby i osób z nią związanych. Słownik języka polskiego nie bez powodu przypisuje prowokacji znaczenie kontekstowe podkreślając, że przykładem prowokacji jest podstępna działalność tajnych agentów w jakiejś organizacji, działających na jej szkodę. Sam termin „prowokacja” ma oczywiście wiele znaczeń [por. Słownik języka polskiego PWN]. W doktrynie prawa karnego pojęcie prowokacji pojawia się najczęściej w kontekście zagadnień dotyczących ogólnych zasad odpowiedzialności za nakłanianie innej osoby do popełnienia przestępstwa, czyli tzw. podżegania. Obowiązujący kodeks karny w przepisie art. 18 § 2 określa, że „odpowiada za podżeganie, kto chcąc, aby inna osoba…

Prawda zagrożona, czyli spostrzeganie według psychologii  Uważa się, że 90% informacji zgromadzonych w postępowaniu karnym i stanowiących podstawy wyrokowania pochodzi ze źródeł osobowych. W praktyce źródłem tym są przede wszystkim zeznania świadków, w pewnym stopniu także wyjaśnienia oskarżonych. W każdej niemal sprawie istnieje ryzyko, że świadek może kłamać, a więc świadomie wprowadzać przesłuchującego w błąd. Znawcy problemu twierdzą jednak, że zagrożeniem dla prawdy w procesie jest nie tyle celowe kłamstwo świadków, co błędy w obserwacji zdarzeń. Kłamstwo łatwiej demaskuje się. Błąd świadka trudniej dostrzec, a jeszcze trudniej właściwie zinterpretować. Współczesna psychologia wie już sporo o zakłóceniach spostrzegania. Spostrzeganie to obserwacja przy pomocy wszystkich zmysłów. Jednak spostrzeganie to nie tylko odtwarzanie…

Protokół  W polskim języku jest to słowo wieloznaczne. Możemy mówić np. o „protokole dyplomatycznym” czy nawet „handlowym”. Wg Leksykonu PWN, protokół to pisemne sprawozdanie zawierające opis stanu faktycznego lub przebiegu jakiegoś działania. W takim właśnie znaczeniu „protokół” jest jednym z podstawowych pojęć o elementarnym znaczeniu dla procedur sądowych, postępowania karnego w szczególności. Prof. M. Kulicki protokółowi przypisał bardzo celnie dwojakie znaczenie: podstawowego nośnika treści dowodowej oraz świadectwa zachowania norm procesowych. Z tych właśnie powodów najważniejsze czynności procesowe wymagają utrwalenia w formie protokołu. Są to w szczególności: przyjęcie złożonego w formie ustnej zawiadomienia o przestępstwie i wniosku o ściganie, przesłuchanie oskarżonego, świadka, biegłego oraz kuratora, dokonanie oględzin miejsca, rzeczy, ciała osoby żywej…

Prokuratura w USA  Działanie prokuratury amerykańskiej oparte jest na zupełnie innych zasadach niż prokuratur w większości krajów europejskich. Przede wszystkim prokurator w USA ma nieporównywalną gdziekolwiek swobodę wszczynania i umarzania spraw, może zawierać układy z oskarżonymi, szeroko korzystać z instytucji świadka koronnego czy prowokacji policyjnej. W Stanach Zjednoczonych prokurator jest najbardziej kreatywnym czynnikiem wymiaru sprawiedliwości. Sędzia jest tylko arbitrem i to dość biernym. Reaguje z zasady dopiero wówczas, gdy zachodzi ryzyko naruszenia procedury. To do prokuratora należy udowodnienie winy podejrzanemu, w taki sposób, żeby sędzia nie miał co do tej winy wątpliwości. Prokurator się dużą swobodę działania i z zasady znaczne środki na realizację stawianych sobie zadań. Nie pozostaje jednak…

Prokurator, czyli jak się to robi w …  Nie ma wątpliwości. Rozwiązania ustrojowe prokuratury są różne w różnych krajach. W samej tylko Europie usytuowanie urzędu prokuratorskiego w systemie wymiaru sprawiedliwości oraz w relacji do innych organów państwa w poszczególnych krajach odbiega od siebie i to znacznie. Temat niewątpliwie zasługuje na przyjrzenie mu się z bliska. Wzmiankowaną skalę zróżnicowania pokazuje jednak wystarczająco nawet pobieżny przegląd. W Danii i Norwegii prokurator ściga przestępstwa groźne. Policja zwalcza natomiast przestępczość drobną i sama w tych drobnych sprawach oskarża przed sądami. W Holandii policjanci działają jako urzędnicy wspomagający bezpośrednio prokuratora i pozostają do jego nieograniczonej dyspozycji. Podobnie w Belgii, policja sądowa jest organem podległym prokuraturze…