Inspiracje
-
Wspomnienie
Było mi dobrze niegdyś w słodkiej wsi dalekiej… Jakże niedawne czasy – a zda się, że wieki. Sadyba wiejska czarem starości owiana Jak książka przez nikogo od lat nie czytana. Pod lipą stół kamienny i ławy z kamienia, Które mchy obrastają jak moje wspomnienia. Starych świerków aleje ciemne, w krzyż biegnące, W które echami złota zakrada się słońce. Za dworem chłopskie chaty budowane krzywo, Spracowane jak ręce i marzące żniwo. A na strzesze pan bocian, co pierś dumnie oduł, Postrach grających bagien i opiekun stodół. Dwór jak święto – w pogodę, przytulny w dnie słotne., Jak dalekie to wszystko i już niepowrotne. Tęsknotą serce wzbiera, gdy w zachód lipcowy Widzę…
-
Marzenie spełnione Jana Długosza
„I ja, piszący te Kroniki, czuję niemałą pociechę z ukończenia wojny pruskiej, z odzyskania krajów z dawna od Królestwa Polskiego odpadłych, z przyłączenia Prus do Polski, bolało mnie to bowiem, że Królestwo Polskie szarpały dotąd i rozrywały rozmaite ludy i narody; teraz szczęśliwym mienię siebie i swoich współczesnych, że oczy nasze oglądają połączenie tych krajów ojczystych w jedną całość; lecz byłbym szczęśliwszy, gdyby doczekał za łaską Bożą odzyskania i zjednoczenia z Polską Śląska, ziemi lubuskiej i słupskiej: z radością zstępowałbym do grobu i słodszy miałbym w nim odpoczynek”. Jan Długosz, Roczniki, czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego (1467)
-
Barwy pięknych przedmiotów
[…] Barwy pięknych przedmiotów nie mogą być zgaszone ani zbrukane, ale muszą być czyste i jasne. Nie mogą to być barwy najmocniejsze. Najstosowniejsze dla piękna wydają się być wszystkie łagodne odcienie, jasna zieleń, delikatny błękit, nierażąca biel, różowa czerwień i fiolet. Po trzecie, jeśli już kolory są mocne i żywe, to zawsze są zróżnicowane, a przedmiot nie ma nigdy jednej mocnej barwy; prawie zawsze jest ich tyle (jak w wielobarwnych kwiatach), że siła i blask każdej są w znacznym stopniu stłumione. W pięknej cerze jest nie tylko pewna rozmaitość kolorów, ale ani czerwień, ani biel nie jest mocna i rażąca. Ponadto są one zmieszane w taki sposób, że nie da…
-
Piękno czystej natury
[…] Strome skały, omszałe groty, nieregularne jaskinie i malownicze wodospady, ozdobione wszystkimi urokami dzikości, wydają mi się o wiele bardziej intresujące, ponieważ przedstawiają naturę w sposób najczystszy i pełne są wspaniałości, która znacznie przewyższa te śmieszne ich naśladownictwa z książęcych ogrodów. […] Shaftesbury, Eseje moralne (XVIII w.), cyt. za. Umberto Eco, [red.], Historia piękna, Wyd. REBIS, Poznań 2005 s. 282
-
Uniwersalna wartość subiektywnej oceny
Osądzając jako piękny jakiś przedmiot, uważamy, że osąd nasz powinien mieć wartość uniwersalną i że wszyscy powinni (lub powinni by) go podzielać. Immanuel Kant, Krytyka władzy sądzenia (1790), cyt. za: Umberto Eco, [red.], Historia piękna, Wyd. REBIS, Poznań 2005 s. 264
-
Cień
Kiedy nadchodzi wielki chłód i gdy z popasu Krótkiego odejść trzeba ci o własnej mocy, Czyż przywyknąć do myśli tej nie miałeś czasu? Czyż nie jest już południa cień początkiem nocy? Leopold Staff, Cień /w/: Wybór poezji, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław – Warszawa – Kraków 1970 s. 250
-
System kształtuje zachowania
[…] Źle zaprojektowany system kształtuje zachowania zatrudnionych w nim osób. System tworzy człowieka. Niektórzy jednak odnajdują się w wadliwym systemie zbyt dobrze, lubią popływać w mętnej wodzie i na tym zarobić. […] Grzegorz Karczmarz – Autoblog.pl – środa, 14 października 2020
-
Chiński bezruch. Paradoksy prognozowana i rasowej pychy
[…] Chiny wydają się tkwić w bezruchu zarówno w sferze wynalazków, jak i odkryć. Słynna chińska sztuka należeć musiała do jakiejś innej rasy, od której Chińczycy ją przejęli, do końca jej nie rozumiejąc. Chińczycy swoje dobre dni mają już chyba za sobą – przeżyli z góry przesądzone los i okres, spiesząc ku stacji końcowej, gdzie wszystko, co pozostanie, to jedynie szczątki wymarłych istot, które – podobnie jak ssaki i ptaki w minionym świecie Cuviera – już dawno temu przestały istnieć. […] Robert Knox, The Races of Man (1850), cyt. za: Sven Lindqvist, Wytępić całe to bydło. Historia kolonialnego terroru i ludobójstwa, Wydawnictwo AB, Warszawa 2023 s. 164
-
Mitologia i krajobraz
„Mitologia jest odwzorowaniem krajobrazu i tylko ten, kto poznał miejsca opisane przez mit, może je w pełni pojąć” Sven Lindqvist, Terra nullius. Podróż przez ziemię niczyją, Wydawnictwo AB, Warszawa 2023 s. 375
-
Arogancja rasowej pychy. Czy do Europy wraca karma czasów kolonialnych?
[…] Niższe, umysłowo gorzej rozwinięte narody żyjące na innych kontynentach czeka nieuchronna śmierć w wyniku kontaktu z Europejczykami (…). Przewaga fizyczna, duchowa i intelektualna Europejczykami powoduje jego rozprzestrzenianie się kosztem „dzikusa”, dokładnie tak samo jak chwasty z Europy rozprzestrzeniają się w Ameryce Północnej i Australii, wypierając rodzime gatunki swoją naturalną witalnością, silniejszą wolą przeżycia i rozmnażania. […] A. R. Wallace /w/: The Origin of Human Races (1864), cyt. za:Sven Lindqvist, Terra nullius. Podróż przez ziemię niczyją, Wydawnictwo AB, Warszawa 2023 s. 242