Kontrreformacja. Jezuici, posłuszeństwo, skuteczność i swoboda inicjatywy

[…] Żądało się absolutnej wierności wobec doktryny i przełożonych, lecz pozostawiało podwładnym swobodę inicjatywy. Mieli działać skutecznie, osiągać wytyczone cele.

Nie musieli asekurować się, uzgadniać każdego kroku. Stworzono, słowem warunki sprzyjające pracy ludzi z talentem i charakterem. Silna indywidualność nie dyskwalifikowała.

Kontrreformacja to ruch na serio. W jej bohaterskim okresie rozstrzygały względy merytoryczne, a nie formalne i personalne, wiodące do osobistych karier. […]

Paweł Jasienica, Polska anarchia, Wyd. Prószyński i S-ka, Warszawa 2008 s. 115