Prokurator, czyli jak się to robi w …

Prokurator, czyli jak się to robi w …  Nie ma wątpliwości. Rozwiązania ustrojowe prokuratury są różne w różnych krajach. W samej tylko Europie usytuowanie urzędu prokuratorskiego w systemie wymiaru sprawiedliwości oraz w relacji do innych organów państwa w poszczególnych krajach odbiega od siebie i to znacznie. Temat niewątpliwie zasługuje na przyjrzenie mu się z bliska. Wzmiankowaną skalę zróżnicowania pokazuje jednak wystarczająco nawet pobieżny przegląd.

W Danii i Norwegii prokurator ściga przestępstwa groźne. Policja zwalcza natomiast przestępczość drobną i sama w tych drobnych sprawach oskarża przed sądami.

W Holandii policjanci działają jako urzędnicy wspomagający bezpośrednio prokuratora i pozostają do jego nieograniczonej dyspozycji. Podobnie w Belgii, policja sądowa jest organem podległym prokuraturze i zwykle rezyduje w tym samym, co właściwy prokurator budynku. W Bazylei /Szwajcaria/ policja kryminalna jest specjalnym działem prokuratury i kierowana jest przez prokuratora, któremu podlega w pełnym zakresie procesowym i służbowym.

W Anglii do niedawna jeszcze prokuratora w tradycyjnym tego słowa rozumieniu nie było w ogóle. Obowiązki ścigania i oskarżania spełniała policja, a w przypadkach prawniczo trudniejszych – wynajmowano do oskarżania przed sądem … adwokata. Model się nie sprawdził i od kilku już lat budowane są w Anglii scentralizowane struktury prokuratorskie.

We Włoszech prokuratura jest częścią sądownictwa, a prokuratorom przysługuje status sędziego. Poszczególni prokuratorzy maja pełną autonomię decyzyjną i nie podlegają żadnej kontroli służbowej, albowiem nie istnieją struktury centralne urzędu prokuratorskiego. Władze prokuratora w tym kraju ocenia się jako „nieograniczoną i nadmierną”.

We Francji prokurator decyduje czy dana sprawa go interesuje czy tez nie, a raz podjętej decyzji nie można uchylić, nawet gdyby była ewidentnie sprzeczna z prawem czy poleceniem prokuratora przełożonego. Status prokuratora jest zbliżony do statusu sędziego. Rolę prokuratora generalnego pełni jednak w tym kraju minister sprawiedliwości, który posiada prawo wydawania ogólnych dyrektyw oraz poleceń w sprawach indywidualnych. Uważa się powszechnie, że we Francji prokuratura jest organem nadzoru rządowego nad wymiarem sprawiedliwości.

Jan WOJTASIK