Pałacyk Myśliwski w Tarnowie Jeziernym

Pałacyk Myśliwski w Tarnowie Jeziernym. W średniowieczu Tarnów Jezierny był siedzibą kasztelanii na pograniczu Śląska i Wielkopolski. Wzniesione wśród jezior, bagien i lasów na 12. metrowym kopcu ziemnym grodzisko znakomicie nadawało się do roli strażnicy granicznej. Spełniało też rolę lokalnego ośrodka administracji książęcej, o czym świadczą wystawiane w Tarnowie przez księcia głogowskiego dokumenty.

Dzięki temu znane są też imiona świadków ich wystawienia, a konkretnie imiona ówczesnych kasztelanów tarnowskich. W 1295 r. kasztelanem w Tarnowie Jeziernym jest Pozenko. Rok później na dokumencie wystawionym przez księcia głogowskiego Henryka wskazano, jako kasztelana z Tarnowa – Przybycha.

Warto też podkreślić, że od Tarnowa, jako znaczącego ośrodka administracyjnego swoją pierwotną nazwę wywodzi Puszcza Tarnowska. Najstarsza ze znanych nazw kompleksu leśnego współcześnie określanego, jako „Bory Tarnowskie” brzmiała bowiem: „desertum Tarnov” i przywołana została w prowadzonej w klasztorze w Lubiążu XIII-wiecznej kronice.

Data sporządzenia zapisu nie jest dokładnie znana. Wiadomo jednak, że traktuje on o śmierci księcia Konrada s. Henryka Brodatego w lasach k. Tarnowa. Piętnastoletni książę piastowski, po przegranej pod Studnicą k. Legnicy bitwie z bratem Henrykiem Pobożnym, schronił się – wg zapisów klasztornych kronikarzy – w kasztelanii tarnowskiej. Podczas polowania upadł z konia i zmarł wskutek doznanego urazu.

W roku 1381 zamek w Tarnowie Jeziernym nadany został jako lenno Nikelowi von Rechenbergowi, który pod koniec XIV w. dokonał jego przebudowy. Ciągle była to jednak warownia o konstrukcji drewniano-ziemnej. Została zniszczona najprawdopodobniej w roku 1433 przez wojska husyckie. Historyk, Tomasz Jurek dopuszcza jednak hipotezę, że zniszczenia mogli dokonać Polacy, a nawet walczący często pomiędzy sobą – książeta śląscy. Dotychczas nie udało się ustalić, czy Rechenbergowie podjęli się jej odbudowy.

Wiadomo natomiast, że w 1624 r. Jan von Schöneich – właściciel siedliskiego majoratu – na miejscu piastowskiego grodziska w Tarnowie Jeziernym, ówcześnie noszącym nazwę Tarnów Polski, wybudował z cegły i kamienia polnego dworek myśliwski. Dworek ten posiadał już styl renesansowy, a jego nieregularny kształt wynikał z położenia na wysokim, ale stosunkowo nierozległym stożku.

Obiekt był wielokrotnie przebudowywany oraz remontowany. Traktowany był jako baza myśliwska. Do czasów II wojny światowej służył też kolejnym właścicielom dla celów rezydencjonalnych i rekreacyjnych. W połowie XIX w. zamieszkiwał w nim m.in. Emanuel Geibel – późnoromantyczny poeta niemiecki. Z tego powodu kilkadziesiąt lat później w nazewnictwie pojawiło się nawet określenie dworku, jako „Zamek Geibla” [niem. Geibelschloss”].

Po II WŚ dworek początkowo wykorzystywało Nadleśnictwo Sława Śląska. Potem został jednak został opuszczony, stopniowo popadając w ruinę. Dopiero dzięki staraniom Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Zielonej Górze w latach 80. tych XX w. wyremontowano go i przeznaczono na Dom Pracy Twórczej.

Obecnie pozostaje w zarządzie Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Sławie. Wykorzystywany jest dla celów dydaktycznych oraz rekreacyjnych.

W bezpośredniej bliskości pałacyku znajduje się wiele okazałych drzew, w tym trzy posiadające od 19 maja 2006 r. status pomnika przyrody. Są to: żywotnik olbrzymi o obwodzie pnia 225 cm i wysokości 19 m., jesion wyniosły o obwodzie 340 cm i wysokości 35 m oraz kasztanowiec zwyczajny o obwodzie 420 cm i wysokości 22 m. Obwód pni mierzony był na wysokości tzw. pierśnicy, czyli 130 cm od podstawy, a  przytoczone dane pochodzą z roku 2006. Aktualne obmiary żywotnika i jesiona powinny wykazać parametry odpowiednio większe.

Kasztanowiec niestety został jakiś czas temu złamany przez wichurę i obumarł. Obecnie można podziwiać jedynie jego pień.

Do Pałacyku Myśliwskiego w Tarnowie Jeziernym najłatwiej dojechać: od Strony Nowej Soli przez Lubięcin drogą wojewódzką nr „318” lub przez Siedlisko – drogą „325”. Z kierunku Sławy dojazd zapewnia droga wojewódzka „318”. 

Jan WOJTASIK

 

Dane orientacyjne dla urządzeń GPS:

Dł. geogr. 15°55’50” E

Szer. geogr. 51°51’41” N

Przy opracowaniu tego materiału wykorzystano mapę: Puszcza Tarnowska. Jodłowskie Trasy Rekreacyjne, Wydawnictwo SYGNATURA Zakład Kartograficzny, Wydanie I,  2015, skan pobrany ze strony internetowej „geoportal.gov.pl” oraz publikację Justyny Śmielskiej-Saniuk, Tarnów Jezierny /w/: Bielinis-Kopeć i B. Skawiński [red.], Zamki, dwory i pałace Województwa Lubuskiego, Zielona Góra 2007 s. 315