Lipy folwarczne w Grochowicach

Lipy folwarczne w Grochowicach. Grochowice – sporej wielkości wioska na południowym skraju Puszczy Tarnowskiej powstała w czasach słowiańskich. Pierwotna nazwa „Grochowicze” odnotowana była w dokumentach z przełomu XIII i XIV wieku.

Z czasem została zgermanizowana na „Grochwitz”, w okresie faszyzacji Niemiec nazwę zmieniono na „Heidegrund”, a po II wojnie światowej otrzymała nazwę używaną aktualnie. Pierwszymi historycznymi właścicielami Grochowic byli biskupi wrocławscy, potem stali się nimi Rechenbergowie. W 1561 r. właścicielem Grochowic został Fabian von Schönaich – sławny w owym czasie rycerz i zaradny gospodarz.

Wtedy właśnie powstały Nowe Grochowice (Neu-Grochwitz) – północna część obecnej wsi. W Grochowicach Schönaichowie posiadali folwark. Ich majątek w tej miejscowości obejmował w 1873 r. ponad 2000 mórg. Znaczącą jego część z czego stanowiły lasy, głównie sosnowe.

Najprawdopodobniej w 1854 r. w pobliżu zabudowań folwarcznych urządzono mały park, który obsadzony został lipami drobnolistnymi. Niektóre posadzono wzdłuż drogi, inne nieco w głębi. Trudno obecnie ocenić ilość sadzonek. Wszystko wskazuje, że było ich ponad dwadzieścia.

Pomimo, że budynki folwarczne już nie istnieją, lipy w większości przetrwały do czasów współczesnych. Ich stan jest na ogół dobry. Od wiosny do jesieni imponują obfitością zieleni i innymi charakterystycznymi dla tych pór roku kolorami. Podczas lata już z daleka słychać mazur pszczół zwabionych okazałym kwieciem. W okresie bezlistnym wrażenie wręcz niesamowite robi ich spękana kora i liczne, wielokształtne konary.

Z informacji uzyskanych od leśniczego Pana Piotra Balickiego wynika, że tytułowe lipy opisane są w operacie urządzania lasu jako drzewa cenne, a ich wiek w roku 2021 został określony na 165 lat. Można więc z całą pewnością uznać je za sędziwe.

Przejeżdżając obok Leśniczówki Grochowice warto na moment zatrzymać się i zwrócić uwagę na ten sympatyczny mały park.

W pobliżu można jeszcze odwiedzić: Zrąb Stachury, a w samej wiosce – dom powieściowej „Babci Oleńki” czy zabytkowy kościół p.w. Matki Bożej Częstochowskiej.

Jan Wojtasik

Dane orientacyjne dla GPS:

Dł. geogr. 16°00’14,16″ E

Szer. geogr. 51°47’29,32″ N

Przy opracowaniu tego materiału – poza historycznymi – wykorzystano mapy: Puszcza Tarnowska. Jodłowskie Trasy Rekreacyjne, Wydawnictwo SYGNATURA Zakład Kartograficzny, Wydanie II,  2017, Pojezierze Sławskie Wydawnictwa PLAN,  mapy GoogleMaps i Geoportal PL.