Duch a litera prawa

[…] Brak zrozumienia ducha prawa jest przyczyną wielu krzywdzących decyzji.(…) Rozdźwięk między literą a duchem prawa to istotne zagadnienie w nauce prawa.

Z punktu widzenia doktrynalnego mamy do czynienia ze sporem między zwolennikami stanowiska formalistycznego i nieformalistycznego oraz rozróżnieniem między statycznymi i dynamicznymi teoriami wykładni.

W konflikcie między literą a duchem prawa teorie statyczne opowiadają się za literą prawa, natomiast teorie dynamiczne za jego duchem.

Teorie statyczne służą takim wartościom jak pewność, niezmienność prawa, jego przewidywalność. Natomiast teorie dynamiczne uznają, że interpretacja powinna służyć przede wszystkim przystosowaniu prawa do zmieniających się sytuacji społecznych, ekonomicznych i politycznych.

Służą one zatem tej podstawowej wartości, jaką jest szeroko rozumiana adekwatność prawa i życia społecznego. Ta ostatnia kwestia nabiera szczególnego znaczenia gdy uwzględnimy jak szybko rozrasta się prawo i jak szybko zmienia się rzeczywistość społeczna.

Jarosław Gowin

Źródło: http://ms.gov.pl/pl/informacje/news,4804,miedzy-duchem-a-litera-prawa–wyklad-ministra.html