W dniach 22 – 24 maja 2019 roku Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze zorganizowała kolejne, XV-te już Ogólnopolskie Seminarium Kryminalistyczne. Tegoroczne zajęcia w Zbąszyniu odbyły się pod intrygująco i tajemniczo brzmiącym hasłem: „Psyche zbrodniarza – psychologia śledztwa”. W zamyśle organizatorów, celem szkolenia było przybliżenie uczestnikom złożonej problematyki procesów psychicznych determinujących postępowanie sprawców czynów karalnych i poszukiwanie reguł rządzących ich zachowaniami przed, w trakcie oraz po dokonaniu przestępstwa. Ich poznanie przez prowadzącego śledztwo warunkuje efektywność nie tylko czynności wykrywczych. Daje też szansę poprawy jakości prowadzonych czynności dowodowych, a tym samym często decyduje o treści wyroku sądowego. Z drugiej strony na efektywność śledztwa ogromny wpływ ma nie tylko poziom wiedzy, ale też…

W numerze 1/2018 Prokuratury i Prawa ukazał się mój artykuł pt. „Refleksje wynikające z Komentarza do ustawy – Prawo o prokuraturze A. Kiełtyki i Współautorów”. Mowa o ważnym dla każdego prokuratora akcie normatywnym z 28 stycznia 2016 r., który na nowo zdefiniował sytuację prawno-ustrojową prokuratury. Ani samej ustawy, ani ważnego w moim przekonaniu Komentarza do niej nie da się czytać bezrefleksyjnie. Moje refleksje zawarłem w poniższej publikacji. * * *  Jan Wojtasik Refleksje wynikające z Komentarza do ustawy – Prawo o prokuraturze A. Kiełtyki i Współautorów Streszczenie Przedmiotem opracowania jest analiza wybranych wątków komentarza do ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. – Prawo o prokuraturze (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 1767). Autor…

Współcześnie fotografia stanowi nieodłączny element dokumentowania nie tylko czynności na miejscu zdarzenia, ale także dokumentowania ekspertyz wykonywanych w laboratoriach. W ekspertyzie pisma ręcznego traktowana jest jako ważne narzędzie pracy eksperta. Do tego dochodzi fotografia operacyjna, czyli niejawne dokumentowanie sytuacji interesujących policję. Natomiast policyjne laboratoria fotograficzne, coraz częściej pracujące technikami cyfrowymi zajmują się technicznym opracowywaniem materiału wymagającego obróbki oraz ekspertyzami mającymi na celu np. ustalenie, że fotografia jest autentyczna i nie stanowi fotomontażu. Z Janem Wojtasikiem, prokuratorem prokuratury apelacyjnej w stanie spoczynku, obecnie wykładowcą Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury z zakresu kryminalistyki i medycyny sądowej – rozmawia Anna Ruszczyk. Kiedy po raz pierwszy użyto terminu „antropometria kryminalna” i co się kryło pod…

Skuteczne ściganie przestępstw oraz sprawne funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości wymaga od osób sprawujących funkcje w odpowiednich organach znajomości współczesnej wiedzy przyrodniczej. Wiedza ta transponowana jest do systemu wymiaru sprawiedliwości po odpowiednim przetworzeniu przez takie dyscypliny naukowe, jak: kryminalistyka, medycyna sądowa, psychiatria czy psychologia sądowa. Katalog ten nie jest oczywiście zamknięty. Określamy je zbiorczym pojęciem nauk sądowych [ang. forensic science]. Nauki sądowe i uprawiające jej instytucje rozwijały się równolegle, tak jak postępował rozwój społeczny.  Na ich drodze rozwoju pewne wydarzenia odegrały jednak rolę szczególnie ważną. Stanowiły coś w rodzaju kamieni milowych, zmieniając radykalnie sposób badania zjawisk i myślenia o nich. Inne torowały drogę nowym metodom drobnymi krokami, przypominając przysłowiowe krople wody drążące skałę.…

Zasady przeprowadzania sekcji zwłok ekshumowanych podlegają co do istoty tym samym regułom, jakie obowiązują podczas klasycznej sekcji zwłok. Kodeks postępowania karnego obydwie te czynności nieprzypadkowo określa jako: „oględziny i otwarcie zwłok” albo „oględziny lub otwarcie zwłok”. Przesłankę merytoryczną uzasadniającą sekcję zwłok, podobnie jak i ich ekshumację, stanowi podejrzenie przestępnego spowodowania śmierci [art. 209 § 1 kpk]. Istotna różnica sprowadza się do faktu, że ekshumacja jest sekcją zwłok wyjętych z grobu [art. 210 kpk], a więc wcześniej już pochowanych i znajdujących się w grobie przez krótszy lub dłuższy okres czasu, a typowa sekcja jest oględzinami i otwarciem zwłok jeszcze formalnie nie pochowanych. To formalne kryterium wymaga podkreślenia. Należy mieć bowiem świadomość, że…

„Afera” to ulubione określenie dziennikarzy, polityków i nie tylko. Pełni rolę swoistego wytrycha, zastępując inne, wymagające większej precyzji oraz znajomości rzeczy opisy czy nawet opinie. Jest typowym makaronizmem językowym, zwłaszcza po podpięciu do charakteryzującego ją słowa kluczowego dopisku „-gate”. Na takiej zasadzie osławiona  amerykańska „Watergate” zrodziła po latach w Polsce takie słowa-potworki, jak: Rywingate, Orlengate, Begergate. Trudno powiedzieć, czy ich genezę lepiej tłumaczą nasze narodowe kompleksy czy po prostu nie odrobione lekcje z Mikołajem Rejem. Autorzy dzieła Nowy Leksykon PWN wydanego w roku 1998 zawierającego ponad 100 tys. haseł miejsca na „aferę” jeszcze w nim nie znaleźli. Jednak już wydany w 2005 r. przez to samo wydawnictwo „Słownik 100 tysięcy potrzebnych słów”…

Tytułowy termin przywodzi w pierwszej kolejności skojarzenie z genetycznym profilowaniem i z tego powodu łatwo o jego mylną interpretację. W rzeczywistości portretowanie genetyczne stanowi jedynie jeden z kierunków badawczych współczesnej genetyki sądowej i polega na przewidywaniu cech fizycznych człowieka na podstawie pozostawionych przez niego na miejscu zdarzenia śladów biologicznych. Proces ten genetycy nazywają „predykcją cech fizycznych”. Niekiedy jednak spotkać możemy się z terminologią odwołującą się do „profilowania fenotypu”, czyli opisania zespołu cech morfologicznych i fizjologicznych kształtujących cechy ludzkiego organizmu.  Sama predykcja to inaczej prognozowanie, przewidywanie oparte na racjonalnych, naukowych, a więc spełniających określone standardy i weryfikowalnych metodach.  W praktyce prokuratorskiej po raz pierwszy z problematyką portretu genetycznego miałem zmierzyć się na początku…

Nie przypominam sobie innego pomysłu na poprawę wymiaru sprawiedliwości, który w porównywalnym stopniu podzieliłby środowiska profesjonalnie zaangażowane w jego sprawowanie. Chodzi oczywiście o kolejną, nie pamiętam już którą nowelizację procedury karnej. Rozpocznie ona swój żywot niebawem, gdyż już 1 lipca tego roku.

W dniach 18–21 listopada 2014 r. w Jachrance k. Warszawy, odbyła się zorganizowana przez Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji – Instytut Badawczy, Polskie Towarzystwo Kryminalistyczne i Uniwersytet Warszawski – Wydział Prawa i Administracji konferencja naukowa poświęcona zagadnieniom współczesnej ekspertyzy fizykochemicznej. Sprawozdanie z jej przebiegu opublikowałem w Prokuraturze i Prawie nr 5/2015. Zapraszam do lektury. Jan Wojtasik