Z perspektywy dnia dzisiejszego wiele problemów nurtujących nowosolskich prokuratorów pod koniec lat 80.tych XX w. straciło na aktualności. Obserwowane już wtedy tendencje brutalizacji zachowań przestępczych osiągnęły swoje apogeum mniej więcej 10 lat później.

Po raz pierwszy z ekspertyzą poligraficzną w praktyce spotkałem się w drugiej połowie lat 70.tych XX w. prowadząc śledztwo o zabójstwo Zofii M. Pod zarzutem popełnienia tej zbrodni zostali tymczasowo aresztowani Józef D. oraz jego życiowa przyjaciółka Krystyna D. Wszystkie „klasyczne” dowody wskazywały, że pozbawili oni życia Zofii M. wspólnym działaniem. Żadne z nich do zbrodni tej jednak się nie przyznawało.

Podniesienie jakości opiniowania sądowo-lekarskiego stanowiło przedmiot moich zainteresowań przez wiele lat. W pierwszej kolejności było to konsekwencją obserwacji praktyki śledczej, która wielekroć dostarczała negatywnych przykładów i, jak się wydaje, sytuacja ta nie uległa zdecydowanie poprawie do czasów obecnych.

Sprawy o zgwałcenia należą do dowodowo trudnych. W okresie międzywojennym jeden ze znanych prawników uznał je nawet za „cmentarzysko pomyłek sądowych”. W wielu sprawach dla właściwej oceny materiału dowodowego konieczna jest znajomość zasad powstawania obrażeń na ciele ofiary zgwałcenia oraz ich właściwej interpretacji.

Rola pokrzywdzonego w genezie przestępstwa została dostrzeżona i poddana analizie naukowej już w połowie XX w. Stwierdzono wówczas, że na strukturę przestępstwa składają się trzy podstawowe elementy: sprawca – czyn – ofiara. Badania te dały początek dziedzinie kryminologii zajmującej się rolą pokrzywdzonego w etiologii czynu karalnego – wiktymologii penalnej.

Najważniejszą cechą normy prawnej różnicującą prawo od innych reguł postępowania jest sankcja w postaci przymusowego wyegzekwowania pożądanego zachowania.

Przełom lat 80. i 90. XX w. był czasem niezwykle żywej dyskusji o kształcie przyszłego polskiego prawa karnego. Najogólniej rzecz ujmując spierała się koncepcja liberalna z koncepcją radykalną.

W czasach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej nie było dziennikarzy śledczych we współczesnym rozumieniu tego pojęcia. Problematyką społeczno-prawną, w tym przestępczością zajmowali się tzw. sprawozdawcy sądowi. Byli to na ogól dziennikarze fachowo przygotowani do wykonywania tego zajęcia.

Studia Kryminologiczne, Kryminalistyczne i Penitencjarne były periodykiem naukowych wydawanych w latach 70. i 80. XX w. przez działający strukturach prokuratury Instytut Problematyki Przestępczości. Działalność wydawnicza tego ambitnego tytułu przerwana została wraz z likwidacją IPP.

Wielokrotnie na różnych łamach zdarzało mi się przypominać prawdę znaną tylko prawdziwym profesjonalistom, że rozpoczynając śledztwo nigdy do końca nie wiemy, jakie przyniesie ono rezultaty. Mam oczywiście na myśli śledztwo prowadzone zgodnie z zasadami sztuki, wszechstronne i obiektywne.