Ustawa o biegłych pilnie potrzebna

[…] Liczne przepisy dotyczące biegłych sądowych, bo takiej kategorii biegłych ma dotyczyć projektowana ustawa, porozrzucane są w wielu przepisach i różnych aktach prawnych, ale co ważniejsze, obecne uregulowania w tych przepisach w wielu przypadkach są niekompletne i przestarzałe. Trzeba zatem stworzyć kompleksową regulacje prawną, normującą w jednym miejscu wszystkie podstawowe kwestie dotyczące biegłych sądowych.

Drugim, jeszcze ważniejszym powodem jest potrzeba przemyślenia od nowa i odpowiedniego uregulowania statusu biegłego sądowego, zwłaszcza wobec zachodzących w ostatnich latach zmian gospodarczych i prawnych w sferze opiniowania, a teraz dodatkowo jeszcze w świetle spodziewanej reformy procedury karnej wprowadzanej wspomnianą wyżej nowelą kodeksową.

W ostatnich latach rozmnożyły się na przykład różnego rodzaju prywatne firmy, które prowadząc działalność gospodarczą, świadczą usługi opiniodawcze dla organów procesowych; trzeba więc zdecydować, czy i w jakim zakresie mogą mieć one status podmiotu wydającego opinię dla sądów lub organów ścigania.

Innym, może nawet jeszcze lepszym, przykładem tego rodzaju niejasności jest problem podatku od towarów i usług, który to podatek został  kilka lat temu nałożony na biegłych, co nie tylko zmieniło ich status procesowy, ale wręcz ograniczyło niezależność biegłych w opiniowaniu.

Kwestia ta była nawet przedmiotem badania przez Trybunał Konstytucyjny i ciągle wymaga odpowiedniego uregulowania.

Celowe jest także sporządzenie listy obowiązków i uprawnień biegłych, w tym umożliwiających poddanie skuteczniejszej weryfikacji ich kompetencji fachowych, ale także objęcie lepszą ochroną prawną.

Najważniejszym  jednak powodem potrzeby uchwalenia ustawy o biegłych sądowych jest zbyt niski poziom opiniowania i często słabe kompetencje biegłych.

Twórcy projektu ustawy zakładają, iż pozwoli ona stworzyć odpowiednio szczelny i sprawny system naboru biegłych sądowych, a jednocześnie umożliwi usunięcie takich, którzy nie spełniają standardów wysokiej wiedzy fachowej i doświadczenia zawodowego, a także właściwego poziomu etycznego. […]

Tadeusz Tomaszewski, profesor Uniwersytetu Warszawskiego

Źródło: Kwartalnik Naukowy UMK Genetyka+Prawo nr 22-23/2014