Dębowa Polana

Dębowa Polana. Trzeba oddać leśnikom różnych epok, że pomimo wielu niewątpliwie pokus wycięcia do ostatniej sztuki starych puszczańskich dębów, potrafili kilkaset spośród nich oszczędzić dla kolejnych pokoleń. Rosną one zwykle wśród sosen rozrzucone pojedynczo w wielu punktach d. Puszczy Tarnowskiej.

Przykładem takiego dostojnego samotnika jest Dąb „Widokowy” Konrad rosnący przy Górze Mirkowej. Niektóre, chociaż stoją w pewnym oddaleniu od siebie, tworzą większą całość. Za przykład niech tu posłużą dęby Krainy Drzew Pomnikowych czy też Krainy Leśnych Ostańców.

Jeszcze inne, z zasady już nieco młodsze wiekiem,  zachowały po dzień dzisiejszy zwartość przestrzenną odpowiadającą koncepcji towarzyszącej ich nasadzeniu. Charakterystycznym przykładem jest Oaza 10 Dębów czy Aleja „Dwieście dębów”.

Nie są to jednak jedyne przykłady takich siedlisk dębowych.

W północno-zachodnim sektorze oddziału 170/2 Borów Tarnowskich administrowanych przez Nadleśnictwo Sława Śląska znajduje się aleja kilkudziesięciu wiekowych dębów okalających z dwóch stron polanę leśną o średnicy 50-70 m. Jest to polana wykorzystywana do polowań, o czym jednoznacznie świadczą rozrzucone na niej pozostałości po warzywach oraz pobliska ambona myśliwska.

Aleja dębowa liczy sobie ok. 450 m. długości. Biegnie z zachodu na wschód, a następnie skręca w lewo w stronę północną. Kształtem przypomina więc literę „L”. Grubość tworzących ją dębów jest zróżnicowana i zawiera się w przedziale od 180 do 340 cm. Pozwala to na szacunkowe przyjęcie ich wieku na około 200 lat. Niektóre cieszą się bardzo dobrą kondycją zdrowotną, inne noszą na sobie znamiona chorób oraz oznaki starzenia się. Co do zasady miejsce charakteryzuje się specyficznym dostojeństwem i sporą dozą klimatyczności. Nazwałem je Dębową Polaną.

Jednak na Dębowej Polanie rosną nie tylko dęby. Poza typowymi dla okolicy sosnami i akacjami, uwagę zwracają liczne samosiejki wejmutki i drzewa matczyne tego samego gatunku. Prawdziwym zaskoczeniem jest jednak obecność okazałej sosny czarnej o obwodzie 205 cm. na wysokości pierśnicy. 

W profesjonalnym opisie taksacyjnym Banku Danych o Lasach możemy wyczytać, że fragment lasu został oznaczony jako wydzielenie 170c o powierzchni 0,8 ha. Posiada on funkcję gospodarczą, a jego drzewostan składa się w 1/3 z dębu szypułkowego w wieku 175 lat o średnicy na wysokości pierśnicy 68 cm i wysokości 24 m. Kolejne 30 % zajmuje robinia akacjowa w wieku 68 lat, a 20% liczące 120 lat sosny pospolite. Na pozostałe 20% składają się w równych częściach daglezja zielona i sosna wejmutka. Także ich wiek szacowany jest na 120 lat. Miejscami rośnie dąb czerwony i brzoza brodawkowata.

Dębowa Polana została oznaczona już na mapach z 1894 r. i 1933 r. jako miejsce prowadzenia szkółki leśnej lub też uprawy leśnej specjalnego rodzaju. W pobliżu niej przebiegała też jedna ze starszych dróg śródleśnych prowadzących w kierunku centrum Puszczy, a dokładniej Kamiennego Kurhanu, miejsca domniemanego grobu nieznanego leśnika.

Leśnicy starszego pokolenia wspominają, że w bliżej nieokreślonym punkcie Dębowej Polany znajdowała się studnia, którą zamaskowano wiele lat temu ze względów bezpieczeństwa. Spotyka się też wśród nich opinie, że w miejscu tym kiedyś istniała leśniczówka. Inna wersja mówi nawet o znajdującym się tutaj przydrożnym zajeździe. Jak dotychczas nie udało się znaleźć jakiegokolwiek potwierdzenia tych przekazów w materiałach źródłowych.

Dębową Aleję najłatwiej odnajdziemy z drogi wojewódzkiej „325” skręcając na północ w drogę pożarową nr „14” – Graniczna. Po znalezieniu się na wysokości oddziału 171/2 kierujemy się na północny wschód. Dokładnie tak, jak przebiega wspomniana stara droga leśna. Możliwy jest także dojazd od strony drogi pożarowej „3”. Kierunek północny wybieramy wówczas na wysokości Drewnianego Kamienia.

Chętni do bliższego poznania tego fragmentu Borów Tarnowskich powinni jednak pamiętać o ryzyku znalezienia się w miejscu, gdzie aktualnie może odbywać się polowanie. Stąd konieczność zachowania szczególnej ostrożności.

Jan WOJTASIK 

Dane orientacyjne dla GPS:

Dł. geogr. 15°54’38” E

Szer. geogr. 51°49’02” N

Przy opracowaniu tego materiału wykorzystano m.in. fragment mapy „Puszcza Tarnowska – Jodłowskie Trasy Rekreacyjne” Wydawnictwa Sygnatura Zakład Kartograficzny, Wyd. II/2017 oraz skany map Portali: „GoogleMaps”, Banku Danych o Lasach i Geoportalu.PL