Dzieła sztuki. Kolekcjonerstwo i rabunek

[…] Zainteresowanie dziełami sztuki istniało od czasów wykształcenia się światowych cywilizacji. Inwestowanie w dzieła sztuki może przybierać formy mecenatu, ale również może przybierać formy kolekcjonerstwa, gdzie chęć posiadania danego dzieła wynoszona jest poza obowiązujące prawo i akty własności.

Kradzieże dzieł sztuki znane były już w starożytności i średniowieczu. Dokonywano mich w ramach prowadzonych wojen plemiennych czy religijnych. Często dzieła stanowiły zabezpieczenie reparacji wojennych.

W trakcie podbojów Ameryki Środkowej i Południowej materialne traktowanie skarbów kultur Indian doprowadziło do prawie całkowitego zniszczenia dorobku Azteków, Majów i Inków przez hiszpańskich konkwistadorów, którzy postrzegali ich sztukę wyłącznie przez pryzmat materiału – złota.

Liczne wyprawy naukowe finansowane przez rządy kolonialne i towarzystwa naukowe doprowadziły do znacznego uszczuplenia dziedzictwa Egiptu, Mezopotamii oraz Grecji.

Biedni mieszkańcy tych państw często traktowali nielegalne poszukiwania i odsprzedaż zabytków archeologom jako główne źródło swoich dochodów, a wartość zabytków wywożonych w trakcie badań archeologicznych często przesłaniała charakter naukowo-poznawczy tych ekspedycji.

Departament Starożytności Cypru szacuje, że od 1974 r. z Cypru wywieziono około 60 tys. starożytnych anterfaktów. Włochy wykazują zniszczenia ok. 100 tys. grobów w rejonie Apulii. […]

Marek Łuczak, Policja w walce o zabytki (…), Szczecin 2012 s. 13