„(Być może) Wszystkie narody, zobaczone jako całość, a nie zespół jednostek, są odrażające i sąsiedzi odkrywają na ich przykładzie tylko niemiłą prawdę o społeczeństwach ludzkich w ogóle”.

„Każda sztuka pojawia się tylko raz na scenie historii i jeżeli odgrywa się ją po raz drugi, z tragedią mieszają się elementy krwawej groteski”. Czesław Miłosz, Rodzinna Europa, Biblioteka POLITYKI, brak daty wydania, s. 127